ปฐมารุปฺปปาโกยํ , ทุติยารุปฺปเจตโส;

กุสลสฺส วิปากสฺส, กฺริยสฺสารมฺมณํ น หิฯ

[368]

ปฐมํ ตุ กฺริยาจิตฺตํ, ทุติยารุปฺปเจตโส;

น ปุญฺญสฺส น ปากสฺส, โหติ อารมฺมณํ ปนฯ

[369]

ปฐมํ ตุ กฺริยาจิตฺตํ, ทุติยารุปฺปเจตโส;

กฺริยสฺสารมฺมณํ โหติ, อิติ เญยฺยํ วิภาวินาฯ

[370]

ปุถุชฺชนสฺส เสกฺขสฺส, อรูปารมฺมณํ ทฺวิธา;

กุสลํ กุสลสฺสาปิ, วิปากสฺส จ ตํ สิยาฯ

[371]

ขีณาสวสฺส ภิกฺขุสฺส, ปฐมารุปฺปมานสํ;

อารมฺมณํ ติธา โหติ, อิติ วุตฺตํ มเหสินาฯ

[372]

กฺริยสฺสาปิ กฺริยา โหติ, กุสลมฺปิ กฺริยสฺส จ;

กุสลํ ตุ วิปากสฺส, เอวํ โหติ ติธา ปนฯ

[373]

ตติยารุปฺปจิตฺตมฺปิ, จตุตฺถารุปฺปเจตโส;

เอวเมว ทฺวิธา เจว, ติธา จารมฺมณํ สิยาฯ

[374]

ยํ ยํ ปน อิธารพฺภ,

เย เย ชายนฺติ โคจรํ;

โส โส เตสญฺจ เตสญฺจ,

โหตารมฺมณปจฺจโยฯ

[375]

โย ปนิมสฺส นโร กิร ปารํ,

ทุตฺตรมุตฺตรมุตฺตรตีธ;

โส อภิธมฺมมหณฺณวปารํ,

ทุตฺตรมุตฺตรมุตฺตรเตวฯ

อิติ อภิธมฺมาวตาเร อารมฺมณวิภาโค นาม

ฉฏฺโฐ ปริจฺเฉโทฯ

7. สตฺตโม ปริจฺเฉโท